KHỦNG HOẢNG TIỀN TỆ IMF NĂM 1997 VỚI HÀN QUỐC VÀ VAI TRÒ CỦA TỔNG THỐNG KIM DAE JUNG

 

Bài tập 7:

KHỦNG HOẢNG TIỀN TỆ IMF NĂM 1997 VỚI HÀN QUỐC VÀ

VAI TRÒ CỦA TỔNG THỐNG KIM DAE JUNG

 I. Lý do chọn đề tài

Kim Dae Jung đắc cử tổng thống thứ 15 [1]của Hàn Quốc và chính thức nắm quyền điều hành đất nước từ năm 1998 đến năm 2003. Theo Plekhanov[2] và Margaret MacMillan, [3]Giáo sư Lịch sử IR tại Đại học Oxford: "Lịch sử được định hình bởi những dòng chảy lớn chẳng hạn như những thay đổi kinh tế và xã hội…Các cá nhân không tự tạo nên lịch sử mà đôi khi là một cá nhân và thời thế gặp nhau để tạo ra thay đổi”. Cuộc khủng hoảng kinh tế IMF năm 1997 đã tạo điều kiện cho Kim Dae Jung thực hiện những chính sách thiết thực trong cải cách, tái cơ cấu các hoạt động quản lý đất nước để nhanh chóng đưa Hàn Quốc vượt qua khủng hoảng tài chính tiền tệ IMF[4].

Nhằm đánh giá khách quan vai trò lãnh đạo của tổng thống Kim Dae Jung trong lĩnh vực kinh tế Hàn Quốc, thông qua phương pháp phân tích và tổng hợp các tài liệu và bài nghiên cứu, đề tài sẽ đi sâu tìm hiểu ba vấn đề cơ bản như sau: Thứ nhất, khủng hoảng tiền tệ IMF năm 1997 đã tác động lên nền kinh tế Hàn Quốc như thế nào? Thứ hai, tổng thống Kim Dae Jung đã thực hiện đối sách nào để vượt qua cuộc khủng hoảng đó? Và cuối cùng, cuộc khủng hoảng IMF năm 1997 đã tạo nên một tổng thống Kim Dae Jung như thế nào?

II. Phần nội dung chính

2.1. Khủng hoảng tiền tệ IMF năm 1997 đã tác động lên nền kinh tế HQ như thế nào?

Thành công tăng trưởng kinh tế với “Kỳ tích sông Hán” giai đoạn 1960 ~1970 đã tạo tiền đề cho nền kinh tế Hàn Quốc được xếp vào “bốn con rồng châu Á” cùng với Đài Loan, Hồng Kông và Singapore vào năm 1988[5]. Ngày 11 tháng 10 năm 1996, Hàn Quốc gia nhập Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), mở ra triển vọng lạc quan cho nền kinh tế Hàn Quốc đứng vào hàng ngũ các nước phát triển trên thế giới. Tuy nhiên, chưa đầy một năm gia nhập OECD, vào lúc 10 giờ tối ngày 21 tháng 11 năm 1997, Phó Thủ tướng phụ trách kinh tế kiêm Bộ trưởng Tài chính và kinh tế Im Chang-yeol đã tổ chức một buổi họp báo đặc biệt để tuyên bố: “Chúng tôi sẽ chính thức đăng ký xin nhận gói cứu trợ  20 tỷ đô la của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF)”[6]. Chỉ 13 ngày sau (ngày 3/12/1997), hệ thống quản lý của IMF bắt đầu áp dụng tại Hàn Quốc. Tuyên bố bất ngờ đánh dấu cuộc khủng hoảng tiền tệ IMF chính thức giáng một đòn mạnh mẽ vào nền kinh tế và xã hội Hàn Quốc. Lúc này, tổng nợ quốc gia đã lên tới 120 tỷ USD và dự trữ ngoại tệ chỉ vào khoảng 30 tỷ USD[7]. Các ngân hàng cũng đứng bên bờ vực phá sản. Hãng xếp hạng tín nhiệm Standard & Poor's (S&P) của Mỹ đã đánh giá Hàn Quốc là “yếu kém” về tín dụng quốc gia. Các nhà đầu tư nước ngoài đồng loạt rút vốn. Tính đến năm 1998, có khoảng 20,000 doanh nghiệp sụp đổ, 16 trong số 30 tập đoàn tài phiệt hàng đầu phá sản, khoảng 1.300.000 nhân viên bị sa thải, số người thất nghiệp tăng lên 1.77 triệu người. [대통령 경제사, p.327]

2.2. Những đối sách kinh tế được tổng thống Kim Dae-jung áp dụng để vượt qua khủng hoảng giai đoạn đương nhiệm từ năm 1998 đến 2003

Trước tình hình đó, tổng thống mới đắc cử Kim Dae Jung (nhiệm kỳ 1998 ~ 2003) đã nhanh chóng xác định nguyên nhân cuộc khủng hoảng ngoại hối của Hàn Quốc là cuộc khủng hoảng liên quan đến các vấn đề cơ cấu của Hàn Quốc trong lĩnh vực tài chính, kinh doanh, thị trường lao động, chính phủ và khu vực công. Vì vậy, “ Để nhanh chóng khắc phục hệ thống quản lý IMF, chúng ta phải nhổ tận gốc nền kinh tế quản lý. Chúng ta chắc chắn chấp nhận yêu cầu của IMF, nhưng nếu chúng ta chấp nhận nó và tận dụng nó như một cơ hội để tăng cường thể chất kinh tế, nó có thể mang lại may mắn và giúp ích rất nhiều cho tương lai". [김대중1, 2010, p.670]. Cuối cùng, tổng thống Kim Dae Jung đã tập trung thảo luận và chỉ đạo cải cách trong 4 lĩnh vực:

Thứ nhất, trong lĩnh vực Kinh doanh và Tài chính. Theo yêu cầu của IMF, chính phủ Hàn Quốc về cơ bản phải mở rộng dự trữ ngoại tệ ngắn hạn, ổn định tỷ giá hối đoái và cải cách cơ cấu kinh tế trung và dài hạn. Do đó, tổng thống Kim Dae Jung thực hiện chính sách "Tự do hóa giao dịch ngoại hối giai đoạn 1" vào ngày 1 tháng 4 năm 1999 và lên kế hoạch thực hiện "Tự do hóa hoàn toàn giai đoạn 2" cho đến cuối năm 2000.[8] Tiếp theo, ông tăng cường thẩm tra cho vay, xây dựng thể chế quản lý rủi ro và yêu cầu cần phải bồi dưỡng các nhà tài chính mới thông qua phát triển chương trình giáo dục về kỹ thuật quản lý rủi ro. Không chỉ thế, nhằm tạo ra trật tự kinh tế như APEC, ASEM và OECD, ông tiến hành cải thiện hệ thống và phong tục tập quán trong nước theo tiêu chuẩn quốc tế và tham gia thảo luận các quy tắc quốc tế. Mặt khác, ông cũng tích cực thúc đẩy tìm kiếm phương án tăng cường hợp tác kinh tế giữa 3 nước Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản thông qua thảo luận tự do hóa thương mại, đầu tư nhằm nâng cao đánh giá tích cực của cộng đồng quốc tế. Kết quả, tốc độ tăng trưởng kinh tế phục hồi ở mức 6% vào năm 2002.[9]

Mặt khác, để khắc phục khủng hoảng tài chính, Kim Dae Jung đã thúc đẩy chính sách “cuộc vận động quyên góp vàng” từ tháng 12 năm 1998 với khoảng 3,5 triệu người tham gia. Chỉ chưa đầy 4 tháng, chính phủ Hàn Quốc đã thu được 226 tấn vàng, tương đương với 2.2 tỷ USD[10], và chuyển thành thỏi rồi giao cho IMF. 

Thứ hai, đối với Thể chế công và Cơ cấu lao động. Chính quyền Kim Dae-jung đã nhanh chóng tiến hành thanh lý các công ty mất khả năng thanh toán. Kết quả vào năm 1998, có 22.828 doanh nghiệp vừa và nhỏ đã phá sản, và một nửa trong số các tập đoàn lớn xếp thứ 6 đến 30 giải thể. Đồng thời, tiến hành cải cách cơ cấu quản lý nhà nước thông qua hỗ trợ tài chính và các thủ tục hành chính vào doanh nghiệp vừa và nhỏ và thúc đẩy khởi nghiệp để thay đổi cơ cấu lao động, tạo ra việc làm. Trong đó, chính quyền tổng thống Kim Dae Jung tập trung thay đổi phương thức đào tạo nghề: chuyển từ đào tạo kỹ năng sang đào tạo học bổ sung thêm kiến thức để xin việc lại đối với  những người thất nghiệp hoặc mới tốt nghiệp. Kết quả vào năm 2002, tỷ lệ thất nghiệp cũng ổn định ở mức 2%.[11]

Cuối cùng, Chú trọng xây dựng cường quốc Công nghệ thông tin. Trong bài phát biểu kỷ niệm 40 năm thành lập Liên đoàn Công nghiệp Hàn Quốc, với tiêu đề “Vai trò của một doanh nhân cho bước nhảy vọt mới”, tổng thống Kim Dae Jung đã nhận định rằng: “thúc đẩy chính sách kinh tế dựa trên tri thức” và sức cạnh tranh của Hàn Quốc trong thế kỷ 21 phụ thuộc vào công nghệ và tri thức. Do đó, những chính sách kinh tế về vốn, từ đầu tư vào lao động tay chân, máy móc công nghiệp được chuyển đổi tập trung vào phần mềm, công nghệ.

Với những chính sách thực tế và thực hiện cứng rắn, chính phủ của tổng thống Kim Dae Jung đã hoàn trả nợ món nợ 19,5 tỷ USD vay từ IMF trước hạn 2 năm 8 tháng và trở thành trường hợp chưa từng có tiền lệ. [Thư ký tổng thống 2002, 402-405]. Ngoài ra, tính đến cuối tháng 2/2002, dự trữ ngoại hối của Hàn Quốc đã lên tới 105,1 tỷ USD, lớn thứ năm trên thế giới. Khối lượng FDI vào Hàn Quốc trong 4 năm (từ 1997 ~ 2001) là 52 tỷ USD, gấp đôi lượng FDI đầu tư vào Hàn Quốc trong 25 năm trước đó (1962 ~ 1997). [12]

III. Kết luận

Đề tài đã phân tích tác động và đối sách của tổng thống Kim Dae Jung với vai trò là lãnh đạo tối cao của Hàn Quốc trong cuộc khủng hoảng IMF 1997. Qua đó, chân dung tổng thống Kim Dae Jung được phác thảo rõ nét là người lãnh đạo cứng rắn, có tài, có tâm và có tầm. Đồng thời, tổng thống Kim Dae Jung là nhân vật lịch sử xuất hiện trong bối cảnh kinh tế, xã hội, chính trị Hàn Quốc cần thay đổi. Vậy nên, yếu tố con người và hoàn cảnh gặp nhau đã tác động tích cực đến niềm tin của cộng đồng quốc tế vào triển vọng phát triển kinh tế của Hàn Quốc./.

 

 

 

 

 

---

[1]https://www.pa.go.kr/online_contents/president/president15.jsp

[2]G.V. Plekhanov (1856 - 1918) là nhà triết học, nhà tư tưởng lớn nửa sau thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX, nhà hoạt động của phong trào xã hội dân chủ Nga và quốc tế. Ông là gười đầu tiên đóng vai trò to lớn trong việc truyền bá chủ nghĩa Marx trong giới trí thức ở nước Nga. Ông cũng được thừa nhận là một trong những người sáng lập ra Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga.

[3] Margaret MacMillan là một nhà sử học người Canada và là giáo sư tại Đại học Oxford, đồng thời là một chuyên gia về lịch sử và quan hệ quốc tế .

[4] IMF: được chính thức thành lập năm 1945 với tôn chỉ thúc đẩy sự hợp tác tiền tệ quốc tế, tăng cường ổn định ngoại hối, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, và cung cấp hỗ trợ tài chính tạm thời cho các nước hội viên để giảm nhẹ mức độ mất cân bằng trong cán cân thanh toán quốc tế. Tổng số hội viên của IMF cho tới nay là 187 nước. Các nước thành viên có cổ phần lớn nhất trong IMF hiện nay là Mỹ, Nhật Bản, Đức, Anh và Pháp.

 

[5] https://vietnamese.korea.net/AboutKorea/Economy/The-Miracle-on-The-Hangang

[6] 김대중 후보는 김영삼 정권의 경제 파탄을 강도 높게 비난하며 IMF 재협상을 주장했다. 그러자 이회창 후보가 '재협상론'이 외환위기를 더욱 조 장한다고 공격해 왔다. 사실 IMF와 맺은 대기성 차관 협약 양해 각서는 너 무도 불평등했다 [김대중1, 2010, 668-669]

[7]http://world.kbs.co.kr/service/contents_view.htm?lang=v&menu_cate=history&id=&board_seq=3849&page=1&board_code=kpanorama

[8] Tổng thống Kim Dae Jung trong cuộc họp báo ngày 27/3/1998, nói rằng "Cuộc khủng hoảng kinh tế của đất nước chúng ta đến từ ngoại hối nên không còn cách nào khác ngoài việc giải quyết bằng ngoại hối".

[9] 閔 俊 基, 김대중 정부의 개혁 평가, 2007, 경희대 사회과학부 석좌교수

[10] ‘KBS 금 모으기 캠페인’을 생방송하면서 본격적으로 시작된 금 모으기 운동은 공식적으로는 3월 14일에 종료되었지만 이후에도 농업협동조합에서는 금 모으기 운동을 계속 진행하였다(재정경제부, 1998). 금 모으기 운동으로 걷힌 금의 양은 1998년 1월에 가장 많은 약 165t이 걷혔고, 이후 줄어들어 2월에는 약 53t, 3월에는 약 5t, 그리고 4월에는 800kg, 당시 시세로 21억 7천만 달러에 이르는 약 225톤이 모금되었다. 전국적으로 349만여 명이 참여하였으며, 4가구당 1가구 꼴로 평균 65g(17.33돈)을 내놓은 셈이다 [천 혜 정, 2017, IMF 외환위기 기억의 사회적 구성: 조선일보의 ‘금 모으기 운동’ 기사를 중심으로,375]

[11] 閔 俊 基, 2007,  김대중 정부의 개혁 평가, 경희대 사회과학부 석좌교수, p.5

[12] Chu Đức Dũng,2002, Hàn Quốc vượt qua khủng hoảng và cải cách kinh tế, p.39